sprawy społeczne oraz zdrowie
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Trzebnicy. Do najważniejszych z nich należą m.in.:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Trzebnica na lata 2020-2030,
Gminny Program Wspierania Rodzin dla Gminy Trzebnica na lata 2021-2023,
Program "Trzebnicka Rodzina 3+",
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie,
Program osłonowy "Trzebnica przyjazna Seniorom",
Wieloletni program osłonowy w zakresie dożywiania "Pomoc Gminy Trzebnica w zakresie dożywiania" na lata 2019-2023,
Program polityki zdrowotnej z zakresu szczepień przeciwko grypie sezonowej jako profilaktyki zachorowań w populacji osób w wieku 65 lat i więcej z Gminy Trzebnica na lata 2020-2023.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny:
20 326 431 zł
-54,09%
do roku 2022
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Trzebnica związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.
oŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ
Obecna struktura organizacyjna Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. OPS wydatkował 17.264.850,98 zł. Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.
Źródłem finansowania zadań realizowanych przez OPS są:
środki własne gminy,
dotacje do zadań własnych,
oraz dotacje do zadań zleconych.
W trakcie 2023 r. OPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Pomoc żywnościowa", "Korpus Wsparcia Seniorów", czy "Opieka wytchnieniowa". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej OPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak prowadzenie Dziennego Domu Pobytu dla Osób Starszych SENIOR+ oraz obsługa Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego.
10 006 809 zł
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
2 491 460 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie OPS
575 605 zł
Wartość zadań związanych z usługami opiekuńczymi
Świadczenia wsparcia materialnego w 2023 r.
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Trzebnica w 2023 r. były niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba oraz bezrobocie. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony OPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 140 rodzin, a niepieniężnymi 139 rodzin,
Pracę socjalną świadczono wobec 193 rodzin.
wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.
Posiłek w szkole i w domu
Program "Posiłek w szkole i w domu" zapewnia pomoc zarówno osobom starszym, niepełnosprawnym, o niskich dochodach, jak i dzieciom, które wychowują się w rodzinach znajdujących się w trudnej sytuacji.
W zakresie dożywiania w 2023 r. objęto pomocą 133 uczniów z 57 rodzin. Zrealizowano 11.826 świadczeń na kwotę 162.384,42 zł w tym z budżetu gminy 63.984,42 zł.
Dożywiano dzieci w 20 placówkach: w 10 szkołach, w 3 przedszkolach i 1 żłobku oraz 6 innych placówkach (tj. Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze i Powiatowe Ośrodki Szkolno – Wychowawcze).
Dodatkowo OPS w Trzebnicy w ramach Programu przyznał zasiłek celowy na pokrycie kosztów zakupu posiłku dla jednej dwuosobowej rodziny.
pomoc żywnościowa
Rok 2023 r. był kolejnym, w którym Ośrodek Pomocy Społecznej po raz kolejny realizował program operacyjny związany z pomocą żywnościową. Od maja rozpoczęto wydawanie żywności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa.
Pomoc w ramach programu kierowana jest do tych osób i rodzin, które z powodu niskich dochodów nie mogą zapewnić sobie lub rodzinie odpowiednich produktów żywnościowych i dlatego też trafiają do ograniczonej liczby osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji życiowej. Wydawaniem żywności zajmują się pracownicy socjalni. Osobom, które ze względów zdrowotnych nie są w stanie samodzielnie odebrać paczki dostarczane są im do domów.
W 2023 r. wydano łącznie 369 paczek dla 369 osób (127 rodzin).
Korpus Wsparcia Seniorów
Program ma na celu wsparcie gmin w świadczeniu usług społecznych na rzecz seniorów, polegających na zapewnieniu dostępu do "opieki na odległość" osobom starszym w wieku 65 lat i więcej.
Kontynuując program, OPS w Trzebnicy opłacał miesięczny abonament za świadczenie usługi teleopieki dla 28 seniorów.
Zgodnie z założeniami Programu, opaski bezpieczeństwa wyposażone są w przycisk bezpieczeństwa, detektor upadku, lokalizator GPS, funkcje monitorujące podstawowe czynności życiowe tj. puls i saturacja.
Całkowity wydatek poniesiony na zakup usługi teleopieki - 16.500,00 zł.
Opieka wytchnieniowa
Realizacja programu "Opieka wytchnieniowa" miała na celu odciążenie członków rodzin lub opiekunów poprzez wsparcie ich w codziennych obowiązkach lub zapewnienie czasowego zastępstwa.
Program był realizowany w dwóch formach:
świadczenie usług w ramach pobytu dziennego,
świadczenie usług w ramach pobytu całodobowego.
W ramach opieki wytchnieniowej na pobyt dzienny OPS zakwalifikował 4 dzieci oraz 15 osób dorosłych, natomiast na pobyt całodobowy - 8 osób dorosłych.
Kwota wydatkowanych środków - 264.760,00 zł.
Usługi opiekuńcze
Pomoc w formie usług opiekuńczych przysługuje osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona.
W gminie Trzebnica w 2023 r. 58 osób skorzystało z usług (28 osób w miejscu zamieszkania i 20 osób poza miejscem zamieszkania) oraz 9 osób skorzystało ze specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Dodatkowo 1 osoba (całkowicie ubezwłasnowolniona) korzystała z usług opiekuńczych na terenie gminy Wrocław.
Usługi opiekuńcze oprócz pomocy środowiskowej uwzględniają także pomoc sąsiedzką. W 2023 r. z tej formy pomocy skorzystała 1osoba, u której świadczenie usług sąsiedzkich odbyło się w ilości 72 godzin.
dodatek elektryczny
Świadczenia z zakresu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.
W 2023 r. w okresie od stycznia do marca z dodatku elektrycznego skorzystało 169 rodzin na łączną kwotę 204.000,00 zł.
dodatek gazowy
Świadczenia z zakresu ustawy o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu. O zwrot podatku VAT za gaz mogą się ubiegać te gospodarstwa domowe, które używają gazu do celów grzewczych.
W 2023 r. w okresie od stycznia do grudnia z dodatku gazowego - refundacji podatku VAT skorzystały 34 rodziny na łączną kwotę 7.091,32 zł.
dodatek węglowy
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie skierowane do gospodarstw domowych, w których główne źródło ogrzewania zasilane jest węglem kamiennym, brykietem lub peletem zawierającym co najmniej 85 proc. węgla kamiennego.
W 2023 r. wypłacono 107 świadczeń, na łączną kwotę 327.420,00 zł.
Dodatek mieszkaniowy
Dodatki mieszkaniowe są świadczeniem pieniężnym, którego celem jest pokrycie z funduszy publicznych części kosztów utrzymania lokalu i stanowią wsparcie dla mieszkańców gminy w ponoszonych wydatkach związanych z opłatami.
W 2023 r. w okresie od stycznia do grudnia z dodatków mieszkaniowych skorzystały 174 rodziny w ilości 1.522 świadczeń, na łączną kwotę 649.007,75 zł.
Dodatkowe działania podejmowane w związku ze wsparciem rodzin, osób starszych i osób z niepełnosprawnością
ODPŁATNOŚĆ ZA POBYT W DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ
W 2023 r. OPS opłacał pobyt w DPS dla 20 umieszczonych osób. Koszt odpłatności wyniósł 804.269,85 zł.
SCHRONIENIE
Przyznano 11 świadczeniobiorcom na łączną kwotę 66.131,70 zł.
ZADANIA W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE
Osoby doznające przemocy domowej miały możliwość skorzystania w Ośrodku Pomocy Społecznej z pomocy pracownika socjalnego, ale również psychologa, prawnika, pedagoga i terapeuty.
REALIZACJA PROJEKTU pt. „W DOBRYCH RELACJACH SIŁA RODZINY”
Od miesiąca stycznia 2023 r. Gmina Trzebnica i OPS w Trzebnicy realizują projekt w ramach Funduszu Małych Grantów, współfinansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Ministerstwa Sprawiedliwości. Projektem objęto 77 rodzin. Wartość projektu - 747.750,00 zł.
SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE ZA OSOBY POBIERAJĄCE NIEKTÓRE ŚWIADCZENIA Z POMOCY SPOŁECZNEJ ORAZ ZA OSOBY UCZESTNICZĄCE W ZAJĘCIACH W CIS
Liczba świadczeniobiorców - 62. Koszt - 33.749,49 zł.
ZASIŁKI OKRESOWE, CELOWE I POMOC W NATURZE
W 2023 r. OPS udzielił pomocy finansowej 142 osobom oraz pomocy w formie pracy socjalnej 193 rodzinom.
ZASIŁKI STAŁE
Przyznano 69 osobom na łączną kwotę 399.865,71 zł.
ZASIŁEK OKRESOWY
Przyznano 27 osobom na łączną kwotę 47.505 zł.
USŁUGI OPIEKUŃCZE
Przyznano 49 osobom na łączną kwotę - 415.348 zł.
SPRAWIENIE POGRZEBU
17 świadczeń na łączną kwotę 35.980 zł.
MIESZKANIA CHRONIONE I OŚRODKI INTERWENCJI KRYZYSOWEJ
W 2023 r. OPS w swoich zasobach posiadał dwa mieszkania chronione-interwencyjne mieszczące się przy ul. Obornickiej 2 lok. 49 oraz w Rynku 25. W mieszkaniu przy Rynku tymczasowe wsparcie uzyskała jedna rodzina trzyosobowa.
POMOC MATERIALNA DLA UCZNIÓW O CHARAKTERZE SOCJALNYM
Z zasiłku szkolnego skorzystały 2 rodziny w ilości 6 świadczeń na łączną kwotę 3.720,00 zł. Ze stypendium szkolnego skorzystały 24 rodziny - 48 uczniów w ilości 265 świadczeń na łączną kwotę 49.148,00 zł w I semestrze oraz 25 rodzin - 53 uczniów w ilości 199 świadczeń na łączną kwotę 38.702,00zł w II semestrze.
WSPIERANIE RODZINY
W pieczy zastępczej w ciągu całego 2023 r. umieszczonych było 43 dzieci z Gminy Trzebnica, natomiast na dzień 31.12.2023 r. umieszczonych było 40 dzieci. OPS w Trzebnicy zatrudniał jednego asystenta rodziny.
DZIAŁALNOŚĆ PLACÓWEK OPIEKUŃCZO – WYCHOWAWCZYCH
Instytucjonalna piecza zastępcza sprawowana jest w formie całodobowych placówek opiekuńczo wychowawczych - domach dziecka, w których w 2023 r. objętych wsparciem było 9 dzieci z 5 rodzin z terenu Gminy Trzebnica. Na dzień 31.12.2023 r. w Domach Dziecka przebywało 8 dzieci. Łączna kwota - 293.336,86 zł.
DZIENNY DOM SENIOR+
Dzienny Dom został oddany do użytku w grudniu 2016 r. w wyniku realizacji przez Gminę Trzebnica zadania współfinansowanego ze środków MRPiPS pn. "Utworzenie Dziennego Domu Senior Wigor przy ul. Księdza Bochenka w Trzebnicy".
Priorytetem działalności DDS+ jest zapewnienie wsparcia seniorów poprzez umożliwienie korzystania z ofert na rzecz aktywizacji społecznej, w tym oferty prozdrowotnej, rehabilitacyjnej, obejmującej usługi w zakresie aktywności ruchowej, edukacyjnej, kulturalnej, rekreacyjnej i opiekuńczej. Ponadto uczestnicy zajęć mają możliwość korzystania ciepłego posiłku w ciągu dnia oraz innych usług wspomagających – dostosowanych do potrzeb seniorów. W ramach prowadzonych działań mogli oni podejmować aktywność w zakresie edukacji, rozwijać swoje pasje, a przede wszystkim integrować się ze sobą.
Ze świadczeń Domu korzystają osoby nieaktywne zawodowo w wieku 60+ zarówno kobiety, jak i mężczyźni, będący mieszkańcami Miasta i Gminy Trzebnica, w szczególności osoby, które posiadają niskie dochody, są samotne lub posiadają rodziny poza miejscem swojego zamieszkania, posiadają złe warunki mieszkaniowe, wykazują ograniczenia lub bezradność w prowadzeniu gospodarstwa domowego.
Dzienny Dom Pomocy Senior+ jest ośrodkiem wsparcia dziennego, dysponującym 16 miejscami, zapewniającym 8-godzinną ofertę usług oraz ciepły posiłek (obiad). W 2023 r. z oferty placówki skorzystało 20 osób.
wsparcie dla ukrainy
Działania OPS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.
POMOC DLA CUDZOZIEMCÓW w zakresie pomocy społecznej z Funduszu Pomocy
Jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł na osobę
przeznaczone na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe,
przyznano 68 osobom, z 55 rodzin,
łączna kwota - 20.808,00 zł.
Bezpłatna pomoc psychologiczna
z usług psychologa skorzystały 3 osoby,
łączna kwota - 9.750,00 zł.
Świadczenia pieniężne i niepieniężne z systemu pomocy społecznej
czyli m.in. zasiłki, posiłki, niezbędne ubranie, pomoc rzeczowa,
OPS przyznał 3 osobom trzy zasiłki celowe, 1 osobie przyznano zasiłek okresowy oraz 1 osobie przyznano zasiłek stały,
łączna kwota - 5.026,62 zł.
Dożywianie dzieci z Ukrainy
zapewnienie jednego gorącego posiłku dla dzieci i młodzieży w szkole / zasiłek celowy na posiłek - dla 14 dzieci,
wyżywienie dzieci w przedszkolu - dla 2 dzieci,
łączna kwota - 6.429 zł.
Świadczenie pieniężne z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy
wpłynęło 100 wniosków,
łączna kwota - 457.640 zł.
Świadczenia rodzinne dla obywateli Ukrainy
skorzystało 19 rodzin, w ilości 252 świadczeń,
łączna kwota - 113.960,18 zł.
Stypendia i zasiłki szkolne dla uczniów z Ukrainy
I semestr: dla 21 rodzin, 31 uczniów, 118 świadczeń,
II semestr: dla 6 rodzin, 8 uczniów, 29 świadczeń,
łączna kwota - 32.106,00 zł.
Łączne wydatki związane z pomocą dla obywateli Ukrainy w 2023 r. wyniosły 645.719,80 zł.
zdrowie
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach OCHRONY ZDROWIA:
1 881 352 zł
50,07%
do roku 2022
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy. w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów dotyczących uzależnień. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły ponad 1,8 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano na przeciwdziałanie uzależnieniom. Wydatki te w głównej mierze skupiały się na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Współpracowano z Zespołem Interdyscyplinarnym oraz Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Uzależnień.
Poniesiono również wydatki majątkowe w kwocie 841.412,50 zł (zwiększenie udziałów Gminnego Centrum Medycznego Trzebnica – Zdrój oraz zakup samochodów na potrzeby realizacji zadań związanych z zapobieganiem i przeciwdziałaniem epidemii COVID-19, w ramach konkursu „Rosnąca Odporność”).
gminne centrum medyczne "Trzebnica-zdrój"
Gminne Centrum Medyczne "Trzebnica-Zdrój", w ramach działalności statutowej i na zasadach określonych przepisami prawa, świadczy usługi głównie dla mieszkańców Gminy Trzebnica, a także dla mieszkańców Powiatu Trzebnickiego jak również dla mieszkańców okolicznych powiatów.
W 2023 r., oprócz standardowego zakresu działalności, obejmującego m.in. podstawową opiekę zdrowotną, ambulatoryjną opiekę specjalistyczną, czy poradnię zdrowia psychicznego, wykonywano również działania z zakresu rehabilitacji, edukacji przedporodowej, diagnostyki oraz programów ochrony zdrowia.
Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.